SIKÇA SORULAN SORULAR
SORU – Vergi, resim ve harç istisnalarının amaçları nelerdir ?
İhracatı arttırmak, ihraç ürünlerine uluslararası piyasada rekabet gücü kazandırmak ve ihraç pazarlarını geliştirmek amacıyla 05.12.2008 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2008/6 seri numaralı “İhracat, Transit Ticaret, İhracat Sayılan satış ve Teslimler ile Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetlerde Vergi, Resim ve Harç İstisnası Hakkında Tebliğ” ile ihracat karşılığı yapılacak her türlü ödemeler, ihracat, ihracat sayılan satış ve teslimler, transit ticaret ve döviz kazandırıcı faaliyetler ile bu işlemler sebebiyle düzenlenen kağıtlar itibarıyla vergi, resim ve harç istisnaları getirilmiştir.
SORU – Vergi, resim ve harç istisnasının kapsamına giren vergiler nelerdir ?
Vergi, resim ve harç istisnası; 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu kapsamında banka ve sigorta muameleleri vergisi (BSMV), 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu kapsamında damga vergisi, 492 sayılı Harçlar Kanunu kapsamında alınması gereken harçlar, diğer kanunlarda yer alan vergi, resim ve harçlar ile 80 Sayılı Kanuna göre alınan hal rüsumunu kapsamaktadır.
SORU – Vergi, resim ve harç istisnasından yararlanmak için teminat verme yükümlülüğü var mıdır
Bankalar ve diğer kuruluşlarca (gümrükler hariç) uygulanan vergi istisnaları (döviz kredilerine uygulanan istisnalar dahil) için herhangi bir teminat alınmaz. Ancak, BSMV’nin ve KKDF’nin mükellefi bankalar olduğundan, bankalar bunlar için teminat alıp almama konusunda serbesttirler.
SORU – Vergi, resim ve harç istisnasının kapsamına dahil olan işlemler nelerdir ?
[] İhracat, ihracat sayılan satış ve teslimler, döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetler ile transit ticaretin finansmanında kullanılmak kaydıyla bankalarca kullandırılan her türlü sevk öncesi ve sevk sonrası krediler (Türk Eximbank’ın fon temini işlemleri, bu banka tarafından aracı bankalar vasıtasıyla kullandırılan krediler ve Merkez Bankasınca Türk Eximbank’a açılan kısa vadeli senet reeskont kredileri ile Türk Parasının Kıymetini Koruma hakkındaki mevzuat uyarınca ihracat taahhüdüne bağlı olarak kullandırılan altın kredileri dahil) ve firmaların sağladıkları prefinansmanlar ile bunların geri ödenmesi
[] İhracatla ilgili işlem yapan bankaların (Merkez Bankası dahil), faktoring şirketlerinin, sigorta şirketlerinin, noterlerin ve diğer kuruluşların ihracat, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerle ilgili olarak yapmış oldukları bütün hizmet ve muameleler (Türk Eximbank’ın ihracat kredi sigortası/garantisi ile ilgili işlemleri dahil) dolayısıyla kendi lehlerine her ne nam ile olursa olsun nakden veya hesaben aldıkları paralar ve kambiyo işlemleri
[] Dahilde işleme rejimi kapsamında yapılan ithalat veya yurt içi alımlar ile ilgili işlemler ve bunların finansmanı amacıyla kullanılan krediler
[] İhracat karşılığı yapılacak her türlü ödemeler, ihracat, ihracat sayılan satış ve teslimler, döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetler ile transit ticaretle ilgili işlemler ve bu işlemler sebebiyle düzenlenen kağıtlar
SORU – Gümrük hattı dışı eşya satış mağazaları vergi, resim ve harç istisnasından yararlanabilir mi
Vergi, resim ve harç istisnası belgesi kapsamında gümrük hattı dışı eşya satış mağazalarının belgedeki taahhüdü geçmemek kaydıyla yurt dışından satın alacakları mala ilişkin akreditif, transfer işlemleri ile bunlara ait teminatlar ve garantiler istisnadan yararlandırılır. Ancak, gümrük hattı dışı eşya satış mağazaları ve depolarda bulunan eşyanın yanma, çalınma, eksilme gibi sebeplerle zarara uğratılması, mağaza üstü reklam satış standı ihalesi ve depo kira teminat farkı gibi sebeplerle verilen teminat mektuplarının, döviz kazandırıcı faaliyet kapsamında değerlendirilmesi mümkün olmadığından istisnalardan yararlandırılmaz.
SORU – Vergi, resim ve harç istisnası kapsamındaki “ihracat” kavramından ne anlaşılması gerekir ?
Vergi, resim ve harç istisnası mevzuatı kapsamında ihracat, bir malın yürürlükteki ihracat mevzuatı ile gümrük mevzuatına uygun şekilde Türkiye Gümrük Bölgesi dışına veya serbest bölgelere çıkarılan ya da Ekonomi Bakanlığınca ihracat olarak kabul edilecek sair çıkış ve işlemlerdir.
SORU – Vergi, resim ve harç istisnası belgesi kapsamındaki ihracat işlemi nedir ?
Vergi, resim ve harç istisnası belgesine tabi ihracat işlemleri, Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında ve bu belgenin geçerlilik süresi içerisinde, ihracat amaçlı olmak kaydıyla; yapılan ithalat ile yurt içi hammadde, yardımcı madde, yarı mamul, mamul ve ambalaj malzemesi alımları ve bunlarla ilgili verilecek her türlü teminat mektupları ve diğer işlemlerdir.
SORU – Vergi, resim ve harç istisnasından yararlanmak için belge şartı var mıdır ?
İhracat işlemlerinde istisna re’sen ve belge ibraz edilmeksizin tatbik edilebilmektedir. Dahilde işleme rejimi kapsamında yapılan ithalat veya yurt içi alımlar, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerin vergi, resim ve harç istisnasından yararlandırılabilmesi için ise Ekonomi Bakanlığından belge alınması zorunludur.
SORU – İstisnalar ne zaman uygulanabilmektedir ?
Belgeye bağlı istisnaların belgenin geçerlilik süresi içerisinde tatbiki mümkündür. Belge müracaat tarihi ile belge tarihi arasında yapılan işlemlere istisna uygulanamaz. Ancak, bu süre içerisinde gerçekleştirilen hizmet ve faaliyetler ihracat taahhüdüne sayılır.
SORU – Vergi, resim ve harç istisnası belgesi nedir ?
“Vergi, resim ve harç istisnası belgesi”, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerin vergi, resim ve harç istisnasından yararlandırılmasına imkân sağlayan ve Ekonomi Bakanlığınca düzenlenen bir belgedir.
SORU – Vergi, resim ve harç istisnası belgesi başvurusu sırasında istenen bilgi ve belgeler nelerdir ?
{} Dilekçe (İmza sirkülerinde yer alan yetkililerce imzalanmış)
{} Vergi resim harç istisnası Proje Formu
{} Ticaret sicil gazetesi (Aslı veya noter / ticaret sicil memurluğu tasdikli sureti)
{} İmza sirküleri (Noter tasdikli)
{} Son yıla ait vergi dairesince tasdikli Bilanço ve Kâr-Zarar Cetveli
{} İhracat Taahhütnamesi (İmza sirkülerinde yer alan yetkililerce imzalanmış)
{} Faaliyetin firma tarafından yapılabileceğini tevsik eden bilgi ve belgeler (Turizm işletme belgesi, Seyahat acentası belgesi, Gemi tasdiknamesi, Müteahhitlik karnesi, Mukavele örneği vb.)
{} Faaliyetin üstlenildiğini tevsik eden bilgi ve belgeler (İhalenin uluslararası olduğu veya faaliyetin yabancı para ile finanse edildiğine dair ihale kurumundan alınan yazı)
SORU – Vergi resim ve harç istisna belgesinin geçerlilik süresi ne kadardır ?
Vergi resim harç istisnası belgelerinin geçerlilik süreleri azami 24 (yirmi dört) aydır. Ancak, yurt dışı ve yurt içi müteahhitlik hizmetleri, savunma sanayii projeleri ile yurt dışında mağaza açılması ve işletilmesine ilişkin belgelerin süresi proje süresi kadar, Türk Eximbank tarafından proje bazında kullandırılan orta ve uzun vadeli kredilere ilişkin belgelerde ise belge süresi vade süresine paralel olarak tespit edilebilir. Ayrıca, yap-işlet modeli çerçevesinde düzenlenen belgelerin süresi yatırım projesi süresi kadardır.
SORU – Vergi, resim ve harç istisnası belgesinin süresi uzatılabilir mi ?
Söz konusu belgenin süresi belge kapsamında ilk istisnanın uygulandığı tarihe kadar azami 3 (üç) ay olmak üzere uzatılabilir.
SORU – Hangi durumlarda vergi, resim ve harç istisnası belgesi için ek süre verilmektedir ?
Yurt dışı ve yurt içi müteahhitlik hizmetleri ile savunma sanayii projelerine ilişkin belgelere ihale makamının, yurt dışında mağaza açılması ve işletilmesi projelerine ise Türk Eximbankın uygun görüşü alınarak belge konusu iş tamamlanıncaya kadar ek süre verilebilir. Belge süresi bitiminden sonra yapılan süre uzatımları, belge bitim tarihinden itibaren hüküm ihtiva eder.
Ayrıca, gerekli bilgi ve belgelerle Bakanlığa müracaat (Belge bitim tarihinden itibaren en geç üç ay içinde) edilmesi halinde, belge süresinin bitimini müteakip belge konusu işin tasfiyesine yönelik hukuki ve mali işlemler sonuçlanıncaya kadar belge süresinin uzatılması kaydıyla, istisna uygulamasına devam edilir. Ancak, bu durum kredi vadesinin uzatılması anlamına gelmez. Nakdi kredilerde kredi süresi, bu süre ile paralel olarak uzatılmaz ve kredi tasfiye edilememiş ise süreyi aşan zaman diliminde istisna uygulanmaz.
SORU – Mücbir sebep ve fevkalade haller dolayısıyla süre uzatımı talebinde bulunmak için yapılması gereken işlemler nelerdir ?
Firmaların mücbir sebep ve fevkalade hallerden yararlanabilmesi için; vergi resim ve harç istisnası belgesi kapsamında en geç belge süresi sonundan itibaren 3 (üç) ay içerisinde Bakanlığa, belgesiz ihracat kredisi kapsamında ise en geç kredinin istisnadan yararlanma süresinin sonunu takip eden 1 (bir) ay içerisinde ilgili bankaya başvurmaları gerekir. Belirtilen süreler dışında yapılan müracaatlar ise değerlendirilmez.
SORU – Vergi, resim ve harç istisnası belgesi revize edilebilir mi ?
Vergi resim harç istisnası belgeleri, ilgili firmanın başvurusuna istinaden belge ihracat taahhüdü kapatılıncaya kadar Bakanlıkça revize edilebilir.
SORU – Vergi, resim ve harç istisnası belgesi hangi kurum tarafından ve hangi koşullarda iptal edilir
Vergi resim harç istisnası belgesi, ilgili firmanın talebi üzerine Bakanlıkça iptal edilir. Bu kapsamda ilgili mevzuat hükümlerine uyulmadığının, vergi resim harç istisnası belgesinin düzenlenmesi ve revizesi için ibraz edilen bilgi ve belgeler ile belge kapsamında yapılan işlemlerin gerçek dışı olduğunun ve ilgili belge üzerinde tahrifat yapıldığının tespiti halinde; ilgili belge Bakanlıkça iptal edilir ve ilgililer hakkında kanuni işlem yapılır.
Ayrıca, vergi resim ve harç istisnası belgesi ihracat taahhüdünün kapatılması için bu belge süresinin dolmasından itibaren 3 (üç) ay içinde ilgili Merkez Bankası şubesine müracaat edilmemesi halinde, bu hususun anılan banka tarafından Bakanlığa bildirilmesini müteakip, belge Bakanlıkça iptal edilir. İptal edilen belge kapsamında uygulanan istisnaların tahsili için iptal işlemi, ilgili Merkez Bankası şubesi ile vergi dairesine bildirilir.
SORU – İhracat taahhüdünün gerçekleştirilememesi ve belge iptali halinde uygulanacak cezai yaptırımlar nelerdir ?
Uygulanan vergi, resim ve harç istisnalarının gerçekleştirilmeyen ihracat taahhüdüne tekabül eden kısımları, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilir. Vergi resim harç istisnası belgesinin iptal edilmesi halinde ise belge kapsamında uygulanan istisnalar, aynı mevzuat çerçevesinde tahsil edilir.
SORU – Kapatma esnasında ibraz edilen belgelerin gerçek dışı olduğunun saptanması durumunda nasıl bir cezai işlem tesis edilir
Kapatma esnasında ibraz edilen bilgi ve belgelerin gerçek dışı olduğunun anlaşılması durumunda, bu belge kapsamı ihracat, transit ticaret, ihracat sayılan satış ve teslim veya döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyete tekabül eden istisnalar geri alınır ve ilgililer hakkında kanuni işlem yapılır. İnceleme veya soruşturma sonucunda sahtecilik veya tahrifat fiili sabit olan belge sahibi firma adına 1 (bir) yıl süreyle vergi resim ve harç istisnası belgesi düzenlenmez.
SORU – Re’sen vergi, resim ve harç istisnası uygulanan işlemler nelerdir ?
Aşağıda belirtilen işlemler ve bu işlemler nedeniyle düzenlenecek kağıtlara; ihracata ilişkin olduklarının tevsik edilmesi durumunda, işlemi yapan kuruluşlarca re’sen vergi, resim ve harç istisnası uygulanmaktadır:
⇒ Vergi, resim harç istisnası belgesi almak amacıyla proje formu ekinde verilecek taahhütnameler
⇒ İhracat karşılığı yapılacak ödemeler (Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu çerçevesinde yapılan ödemelere ilişkin taahhütnameler ve temliknameler, SGK prim borçları ile genel bütçeli idarelere olan borçların mahsubu dahil)
⇒ İhracattan doğan alacağın ihracatçı tarafından temliki
⇒ İhracat bağlantıları için düzenlenecek anlaşmalar
⇒ Tedarik edildikleri şekliyle ihraç edilmek üzere mal alımı
⇒ Dahilde işleme izni kapsamında yapılan ithalat
⇒ Transit ticarete konu malın satın alınması ve satılması
⇒ Gümrük Kanunu’nun 131. maddesine istinaden ithalat vergilerinden tam muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimine tabi ambalaj maddeleri ile kati ihraç edilen mallara ait ambalaj malzemesinin geçici ihracı ve ithali
⇒ Yurt dışı ve uluslararası yurt içi ihaleler, yap-işlet modeli çerçevesinde yapılacak yatırım projelerine ilişkin sözleşme safhasından önceki teminat mektupları ile ilgili işlemler (teminat mektupları dahil) ve diğer işlemler ve bu konuda düzenlenen ihale kararları (Re’sen uygulanacak damga vergisi ve harç istisnası; ihale kararları, teminat mektupları ve bunlara ilişkin işlemler dışında kalan işlem ve kağıtlara uygulanmaz)
⇒ Gerçekleştirilen mamul ürün ihracatı karşılığı olarak bu ürünlerin üretiminde kullanılan girdilerin Toprak Mahsulleri Ofisinden veya Şeker Kurumunca tespit edilen şeker fabrikalarından alımı
SORU – Vergi, resim ve harç istisnası belgesi kapsamında istisna uygulanmak suretiyle ithalat gerçekleştirilebilir mi ?
Vergi resim harç istisnası belgeleri ithal hakkı içermemektedir ve dolayısıyla ithalata ilişkin dayanak belge olarak gösterilebilmesi mümkün bulunmamaktadır.